"Wat is de cultuur van jullie school?"
Dit is een vraag die tegenwoordig vaak gesteld wordt. Maar wat is cultuur? En kan dat goed of fout zijn? Wij helpen jouw (school)organisatie graag bij het beantwoorden van die vragen. Dat doen we vanuit de wetenschap dat cultuur overal is waar mensen zijn. Nieuwsgierig geworden? Lees dan verder of neem direct contact op.
Door te twijfelen komen we tot de waarheid.
Is jullie systeem effectief?
Elke (school)organisatie wil graag doelen bereiken. Dat doet men onder andere door de school zo effectief mogelijk in te richten; vaak top-down, met organogrammen, beslisbomen, vergaderstructuren en ga zo maar door.
Maar zijn dergelijke systemen ook effectief?
Een organisatie bestaat uit mensen. Mensen met hun eigen doelen en ambities naast de doelen en ambities van de organisatie. Wij verzamelen de verhalen van alle belanghebbenden en door deze verhalen met elkaar te delen ontstaat een nieuw perspectief, een gedeelde visie, die samen de organisatie gaat vormen.
Men zegt wel eens dat 70% van de pogingen om dingen anders te doen mislukt. Het is natuurlijk maar een getal, maar toch…
Wilt u dat de volgende verandering in uw organisatie om gestelde doelen te bereiken een vruchtbare wordt, dan helpen we u graag met het zetten van de eerste stappen.
Wie zijn wij?
Op 1 maart 2019 zaten we in de pub in Zwolle een biertje te drinken samen. We spraken over van alles, en ook over ons werk. Vanuit onze verschillende rollen (bovenschools directeur en docent / leerling begeleider) mogen we graag de zin en onzin van onze organisaties beschouwen. En dat doen we altijd afwisselend met de blik van een kritisch pedagoog, een filosoof of een antropoloog. Zo samen in gesprek verbazen we ons soms over de wijze waarop scholen zijn georganiseerd, hoe men met elkaar omgaat en welke informatie men als ‘waar’ ziet. We besloten de handschoen op te pakken. Maar waar te beginnen? Bij het begin natuurlijk! En zo kiezen wij ervoor om scholen te helpen kijken naar hun eigen organisatie.
Wat is nu eigenlijk waar?
Ben je benieuwd naar wat we nog meer doen? En of we zelf ook naar school zijn geweest?
Kijk dan even op onze LinkedIn pagina. Die is altijd up to date en dan ben je in één keer op de hoogte.
Een dialoog leidt tot een versmelting van horizonnen.
Wij vertellen samen met alle betrokkenen, het verhaal van de school
De cultuur van een organisatie staat steeds meer in de belangstelling. Leidinggevenden zien dat het beleidsmatig herinrichten van een organisatie vaak niet leidt tot de gewenste verandering. Er zijn tal van aanbieders die zich richten op het in beeld brengen van die cultuur. Daarbij wordt gebruikgemaakt van modellen of worden persoonskenmerken gecategoriseerd. Deze modellen en categorisaties leveren vervolgens een systematisch overzicht op van de organisatie. Dat kan heel verhelderend zijn.
Wij geloven dat de werkelijkheid zich niet laat systematiseren en daarom werken we niet met dergelijke instrumenten. Daarnaast zien we geen waarde in het ‘juist’ duiden van de cultuur.
Nee, samen met álle belanghebbenden het verhaal van de organisatie vertellen, zodat iedereen het verhaal herkent en erkent, is de manier waarop we denken te kunnen komen tot een gezamenlijk beeld.
Samen bouwen aan het verhaal van de organisatie op basis van wat er in het ‘echte’ leven gebeurt, is hoe we denken dat verhaal te kunnen vertellen. Verhalen en ideeën van alle belanghebbenden zijn de motor voor veranderingen binnen het hedendaagse onderwijs.
We maken hierbij gebruik van onderwijs filosofische inzichten, werkwijzen vanuit de corporate antropologie, werkvormen vanuit deep democracy en methodologisch maken we gebruik van kwalitatief onderzoek, bekend vanuit de ecologische pedagogiek.
Elk traject is maatwerk
Afhankelijk van de grootte van de organisatie, de vraag die ten grondslag ligt aan het onderzoek en het budget maken we een gedegen plan van aanpak.
In grote lijnen ziet het traject er meestal als volgt uit:
We starten met een gesprek met de projectgroep. De projectgroep bestaat uit de projecteigenaren vanuit de organisatie en de onderzoeksleiders (wij dus). Tijdens dit gesprek stellen we de voorlopige onderzoeksvraag op en bespreken we de werkwijze. Verder bespreken we alle praktische zaken voor de komende weken en maken we een taakverdeling. We bekijken ook wie de belanghebbenden zouden kunnen zijn en hoe het veldwerk vorm gaat krijgen. Tijdens het gehele onderzoek komt de projectgroep regelmatig bij elkaar.
Een onderzoek zorgt vaak voor onzekerheid bij mensen die werken in de organisatie. Het is daarom belangrijk om iedereen goed voor te lichten over de achtergrond van het onderzoek, en de wijze waarop het onderzoek plaatsvindt. We doen dat tijdens een gezamenlijke aftrap.
Tijdens deze fase brengen we samen met de belanghebbenden de organisatie in beeld door verhalen te verzamelen. We fotograferen, doen mee, luisteren, interviewen, kijken, etc.
Kenmerken van een dergelijk onderzoek zijn:
Dataverzamelingsmethoden hebben een open en flexibel karakter. Voorbeelden hiervan zijn: bestaande documenten lezen, beelden vangen door bijvoorbeeld te fotograferen, meedoen met het dagelijkse proces, luisteren, kijken en afnemen van informele interviews.
Wij analyseren de gegevens door te labelen. Dat wil zeggen dat wij data van een code voorzien die relevant is voor het beantwoorden van de vraagstelling. De labeling moet tot een zinvolle reductie van het onderzoeksmateriaal leiden, waarbij elk label iets zegt over een individu, situatie, groep of proces.
De onderzoeksvraag bepaalt welk, en/of er een voorlopig labelingssysteem komt.
Tijdens de analyse checken we onze bevindingen bij de belangengroepen.Tijdens een bijeenkomst, waar alle belanghebbenden bij aanwezig zijn, kijken we samen naar de informatie die we hebben gevonden (afhankelijk van de onderzoeksvraag, per belangengroep). Een rapportage hoeft niet altijd een schriftelijk verslag te zijn. Het kan ook een ander medium zijn zoals een videobericht, fotoserie of poster etc. al dan niet in combinatie met een rapport.
Nu we het verhaal van de organisatie kennen kijken we vooruit. Middels een kampvuurgesprek krijgt iedereen de gelegenheid om te vertellen welke belangrijke stappen gezet kunnen worden om de organisatie beter te laten functioneren.
Overtuigingen zijn gevaarlijker vijanden der waarheid dan leugens.
Waarom doen wij het zo?
Er is moed nodig om op te staan en te spreken; maar er is ook moed nodig om te gaan zitten en te luisteren.
Wij werken, zoals dat in de filosofie genoemd wordt, vanuit het kritisch postmoderne gedachtegoed. De postmoderne denkers geloven dat er niet één waarheid of (school)systeem is van waaruit gewerkt dient te worden omdat dit de enige juiste manier zou zijn. Zij geloven juist dat ‘waarheden’ telkens weer samen gemaakt moeten worden omdat de sociale, historische en praktische context door de jaren heen ook steeds verandert. Door met elkaar in gesprek te gaan en te luisteren naar elkaars ideeën ontstaat er een gedeelde, voor deze (school)setting unieke waarheid, die volledig aansluit en de basis is voor verder handelen.
Met het woord ‘kritisch’ bedoelen wij dat wij als kritisch pedagoog op zoek gaan naar de (vaak onbewuste) heersende ideologieën en vooroordelen.
Wat vinden wij hier (eigenlijk) van?
De belanghebbenden moeten vrijuit kunnen spreken zodat het eigen en maatschappelijk handelen tot haar volledige recht kan komen en niet beperkt wordt door heersende ideologieën of vooroordelen.
Een vorm van onderzoek die hierbij aansluit heet het kwalitatieve responsieve evaluatie onderzoek. Samen met alle belanghebbenden gaan we op zoek naar heersende ideologieën, naar vooroordelen maar ook naar ervaringen, nieuwe ideeën en wensen. Door deze met elkaar te delen gaan we elkaar beter begrijpen en denken wij dat we samen een effectieve gedeelde waarheid maken.
Neem contact met ons op!
Naast bovenstaande doen we meer, zoals procesbegeleiding bij verandering, mediation en dagvoorzitterschap. Hoe dan ook, we komen graag in contact met jou!